دەرئەنجامی هێرشی هاوبەشی نێوان ئێران وئیسرائیل و کاریگەرییەکانیان لەسەر لایەنەکوردییەک ان

پیام مسری

چالاکی سیاسی

ڕەزبەر ٢٧٢٤

گرژییەکانی نێوان ئێران و ئیسرائیل لەم ساڵانەی دواییدا پەرەی سەندووە و لێکەوتەی

جۆراوجۆری ناوچەیی و جیۆپۆلەتیکی لێکەوتۆتەوە. ئەم ململانێیانە نەک هەر خودی دو و

وڵات کاریگەرییان هەیە، بەڵک و کاریگەرییەکی بەرچاویان لەسەر دانیشتوانی کورد و پارتە

سیاسییەکانیان لە ناوچەکەدا هەیە. دۆخی دینامیکی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست کە بە ململانێی

سەربازی و ڕکابەریی سیاسی تایبەتمەندە، ژینگەیەکی ئاڵۆز دروست دەکات کە کاریگەری

لەسەر شوناس و خواستەکانی کورد هەیە .

گرژییە سەربازییەکان و دەرئەنجامە جیۆپۆلیتیکییەکانیان

هێرشە سەربازییەکانی نێوان ئێران و ئیسرائیل زۆرجار دەربڕینی ڕکابەرییە ب ۆ کاریگەری

و کۆنترۆڵکردن لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا. ئیسرائیل ئێران وەک هەڕەشەیەکی وجودی

دەبینێت، بەتایبەتی بەهۆی پشتیوانیکردنی لە گروپە چەکدارەکانی وەک حزبوڵڵا و خواستە

ئەتۆمییەکانی. لە بەرامبەردا ئێران ئیسرائیل وەک نەیارێکی سەرەکی ناوچەکە دەڕوانێت و

بە بەردەوامی هێرش دەکاتە سەر ئامانجە ئیسرائیلییەکان بەتایبەت لە سوریا . ئەم گرژییە سەربازییانە دەبێتە هۆی زیادبوونی میلیتاریزەکردن لە ناوچەکەدا. تاقمە

کوردییەکان کە لە وڵاتانی جۆراوجۆردا چالاکن، لەوانە ئێران، عێراق، سووریا و تورکیا ،

دەبێ خۆیان لە کەش و هەوایەکی وادا جێگیر بکەن. ململانێ بەردەوامەکان هەم مەترسی و

هەم دەرفەت ب ۆ لایەنە کوردییەکان دەخەنە ڕو و .

کاریگەری لەسەر حزبە کوردییەکان

کوردەکانی ئێران کە ڕووبەڕووی حکومەتێکی سەرکوتکەر دەبنەوە، ڕووبەڕووی

زیادبوونی چاودێری و سەرکوت دەبنەوە، بەتایبەت کە ئێران ڕووبەڕووی هەڕەشەی

دەرەکی دەبێتەوە. حکومەت لە تاران زۆرجار هەوڵی داوە بزووتنەوە کوردییەکان وەک

هەڕەشەیەکی جوداخوازانە نیشان بدات بۆ ئەوەی شەرعیەت بە کۆنترۆڵی خۆی بدات .

ئەمەش دەبێتە هۆی زیادبوونی گۆشەگیری ب ۆ سەر تێکۆشەرانی کورد و ئە و پارتە

سیاسیانەی کە داکۆکی لە ئۆتۆنۆمی و مافەکانی کورد دەکەن .

لە لایەکی دیکەوە گرژیی نێوان ئێران و ئیسرائیل دەتوانێت دەرفەت ب ۆ لایەنە کوردییەکان

بڕەخسێنێت کە سەرنجی نێودەوڵەتی ب ۆ نیگەرانییەکانیان ڕابکێشن. ڕەنگە هەندێک لە

گرووپە کوردییەکان هەوڵ بدەن خۆیان وەک هاوپەیمانی وڵاتانی وەک ئیسرائیل جێگیر

بکەن ب ۆ ئەوەی پشتیوانی ب ۆ ئامانجە سیاسییەکانیان بەدەست بهێنن. ئەم دینامیکییە دەیتوانی

دیمەنی جیۆپۆلەتیکی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەردەوام بگۆڕێت و نیگەرانییەکانی کورد

بخاتە بەرچا و .

ڕۆڵی کۆمەڵگەی نێودەوڵەت ی

کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و بەتایبەت وڵاتانی ڕۆژئاوا بە وردی چاودێری پێشهاتەکانی نێوان

ئێران و ئیسرائیل دەکەن . هەڵسوکەوتی ئە و وڵاتانە دەتوانێت کاریگەرییەکی بەرچاوی

لەسەر حزبە کوردییەکان هەبێت . ئەگەر دەوڵەتانی ڕۆژئاوا گوشار بخەنە سەر ئێران ب ۆ

گۆڕینی سیاسەتی دەرەکی شەڕانگێزی، ئەمە دەتوانێت سوودی ب ۆ کورد بگەیەنێت لە کاتێکدا

کە بەدەست ڕێوشوێنە سەرکوتگەرییەکانی ڕژیمەوە دەناڵێنێت . جگە لەوەش، ناسەقامگیری ئێران لە ئەنجامی گرژییە سەربازییەکان و دابڕانی سیاسی ،

دەتوانێ دەرفەتی نوێش ب ۆ بزووتنەوە کوردییەکان بکاتەوە. لە هەلومەرجێکدا کە ئێران

لاوازترە، پارتە کوردییەکان دەتوانن هەوڵی بەدەستهێنانی ئۆتۆنۆمی زیاتر بدەن یان بەهێزتر

ئامانجە سیاسییەکانیان بەدوادا بگرن .

ئەنجا م

هێرشی هاوبەشی نێوان ئێران و ئیسرائیل لێکەوتەی دوور مەودای هەیە کە لە ململانێ

سەربازییە دەستبەجێیەکان تێدەپەڕێت. ئەمەش هەم تەحەددا و هەم دەرفەت دەخاتە بەردەم

ئە و حزبە کوردانەی کە لەم هەرێمەدا کاردەکەن. دەکرێت سەرکوتی ئێران زیاتر بێت، لە

هەمان کاتدا دەرفەتێک هەیە ب ۆ بەدەستهێنانی پشتیوانی نێودەوڵەتی. لە چوارچێوەیەکی

جیۆپۆلیتیکی کە هەمیشە لە گۆڕاندایە، پێویستە بزووتنەوە کوردییەکان بە شێوەیەکی

ستراتیجی هەڵسوکەوت بکەن ب ۆ پێشخستنی دۆزی خۆیان و دۆزینەوەی دەنگێکی بەهێزتر لە

سیاسەتی ناوچەییدا .